مرجع عالیقدر یعقوبی از وقوع در معامله اختیاری زیانبار برحذر داشتن و همه را از استفاده و بهره وری از تمام فرصتهای زندگی دعوت کردند
مرجع عالیقدر یعقوبی از وقوع در معامله اختیاری زیانبار برحذر داشتن و همه را از استفاده و بهره وری از تمام فرصتهای زندگی دعوت کردند
چهارشنبه ۹ ماه رجب ۱۴۴۴
برابر با ۲۰۲۳.۲.۱
مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی شیخ محمد یعقوبی (دام ظله) همه را از دست دادن فرصتهای فرمانبری و تضییع عمر که هیچ بهره و ارزشی در آخرت و واپسین انسان ندارد برحذر کردند، ایشان تاکید کردند که هر لحظه و ثانیه از زندگی را انسان می تواند به فرمانبری بزرگ و ذخیره معنوی عظیم تبدیل کند همانگونه که مثلا آن را با یک سبحان الله گفتن یا یک ذکر دیگری پر کند، این عمل ممکن است بیش از یک ثانیه از وقت انسان را نگیرد، اما همین ممکن است که نقش و ارزش بزرگی در حسابرسی روز قیامت زمانی که همه خوبی ها و بدی های او مساوی باشند داشته باشد که در آن زمان یک حسنه کفه ترازوی خوبی های او را سنگینتر می کند و به آن نیاز دارد و در آن هنگام حسرت ثانیه هایی را می کشد که ای کاش از آنها در ذکر و تسبیح در طول عمر و زندگی که آن را به تباهی تضییع کرده استفاده می کرد و احساس زیان و خسارت و حسرت تمام وجوش را فرا می گیرد.
ایشان در درس تفسیر هفتگی قرآن کریم که در جمع طلاب حوزه علمیه در دفتر خود در نجف اشرف در تفسیر آیه مبارکه (یَوْمَ یَجْمَعُکُمْ لِیَوْمِ ٱلْجَمْعِ ذَٰلِکَ یَوْمُ ٱلتَّغَابُنِ) از سوره تغابن آیه ۹ فرمودند.
معنی غبن (اینکه فردی در معامله حق طرف مقابل را به او ندهد و چیزی را مخفی کند) و روز تغابن یکی از نام های روز قیامت است، روز ظهور غبن و حسرت است که جز خسارت و زیان و پشیمانی ثمری ندارد، و یکی از روشن ترین مصادیق آن معاملات، معامله ای است که بندگان با خداوند متعال که همه را در عالم ذر جمع کرد بسته اند (وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِن بَنِىٓ ءَادَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ، قَالُواْ بَلَىٰ ۛ شَهِدْنَآ، ۛأن تَقُولُواْ یَوْمَ ٱلْقِیَٰمَهِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَٰذَا غَٰفِلِینَ) (اعراف:۱۷۲) و هنگامى را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم، ذریه آنان را برگرفت و ایشان را بر خودشان گواه ساخت که آیا پروردگار شما نیستم؟ گفتند: «چرا، گواهى دادیم» تا مبادا روز قیامت بگویید ما از این امر غافل بودیم.
خداوند متعال از بندگانش تعهد گرفت که او را عبادت و اطاعت کنند و همه آنچه در زمین است برای آنها باشد تا مطابق راه و روش اللهی رفتار کنند تا بهشت که وسیعتر از زمین و آسمانها است برای آنها باشد، پس هر کس به این تعهد عمل کرد پاداش آن را دریافت می کند و رستگار و پیروز خواهد بود، اما زیانکار کسی است که حسرت و اندوه این معامله را می برد چون او پایبند به تعهداتش نبود و در آن معامله به خوبی رفتار نکرد.
همچنین ایشان به انواع و اقسام دیگر خسارت و زیان اشاره کردند از جمله ظهور و بروز جزای عملکرد برای مومنان و کافران منکر و تکذیب کننده به گونه ای که هیچکدام از دو گروه توقع و انتظار آن را نداشتند؛ گروه اول چنان سعادت و رستگاری و تکریم می بیند که به ذهنشان خطور نمی کرد، و گروه دوم آنچنان عذاب و خفت و خواری را می بینند که اصلا حساب آن را نکرده بود.
و نیز از جمله انواع خسارت، اینکه تغابن و خسارت و زیان ممکن است بین گمراه کنندگان و پیروان آنها باشد، عاملان گمراهی پیروان خود را از مسیر هدایت و حق دور کردند و پیروان هم رهبران خود را با فرمانبرداری و پایبندی کورکورانه موجب فریفته شدن و طغیان و سرکشی آنها شدند.
همچنین ایشان به شکل و نمونه دیگری از زیان و خسارت اشاره کردند که برای فهم آن نیاز به دقت و توجه بیشتری دارد، و آن اینکه حتی خداباوران و مومنان نیز پس از اینکه پرده غفلت از روی دیدگان آنها زدوده می شود می بینند که خودشان هم فرصتهای بزرگی را از دست دادند که فرصت آن را داشتند که از آنها بهره وری کنند و درجات بالاتری را کسب کنند که آنها را به رضوان اللهی و خداوند متعال و اولیای بزرگ او نزدیکتر می کرد، اما آنها را ضایع کرده اند، پس هرکس پشتکار و پیشروی لازم را نداشته باشد و عملکرد نیکویی ذخیره نکند مغبون و زیان دیده است لذا در روایت است که (من تساوى یوماه فهو مغبون) هر کس دو روز او مساوی باشند مغبون و زیان دیده است، و در روایت دیگری (فإن المغبون من حُرِم قیام اللیل) زیانکار و مغبون کسی است که از شب زنده داری محروم است.
و این معنا را شهید صدر دوم (قدس سره) در یکی از نامه نگاریهای مخفی خود در دهه هشتاد میلادی به مرجع عالیقدر (دام ظله) که در سکونتگاه مخفی خود بود به آن اشاره کرده است. این نامه ها در کتابی به نام (قنادیل العارفین) به چاپ رسیده است که مرحوم شهید صدر دوم (قدس سره) در یکی از آن نامه ها می گوید: (و اما پشیمانی برای مومن پیش خواهد آمد نه برای کافر، کافر در آن روز مشغول درد و محنت های خود در آتش است و اما مومن لبان خود را از شدت پشیمانی و حسرت واندوه گاز می گیرد که زندگی خود در دنیا را که دار فرمانبرداری است از دست داد، و مانند چکاوک این طرف و آن طرف می پرد، و به ثوابی بیش از این اندازه دست پیدا نمی کند).
و ایشان در پایان درس تفسیر به دو مصداق عملی از غبن و خسارت در زندگی امروز ما که ممکن است گروه بزرگی از مردم از آن غافل شوند ذکر کرد، اول عدم استفاده از عمر اضافی که برای بدست آوردن ثواب و نیکی به آنها داده می شود که در روایت شریف آمده است که (اذا مات الانسان انقطع عنه عمله الا ثلاث، علم ینتفع به، صدقه جاریه، ولدٌ صالح یدعو له) وقتى انسان مى میرد عملش قطع مى شود و چیزى بر کارهاى خویش نمى افزاید مگر از سه راه: اوّل آنکه از وى علمى به جاى مانده باشد که از آن نفعى برده شود. دوم اینکه صدقه اى که به نیّت او به جریان افتد. سوم اینکه از وى فرزند صالحى بماند که برایش دعا کند. پس انسان با لطف خداوند متعال می تواند برای بعد از مرگ خود هم برنامه ای برای بدست آوردن اعمال نیکو و حسنات داشته باشد.
دوم وصیت کردن، در حدیثی از رسول اکرم (صل الله علیه واله وسلم) رسیده است که فرمود (ان الله تعالى تصدّق علیکم عند وفاتکم بثلث اموالکم، زیاده لکم فی اعمالکم) خداوند متعال یک سوم اموال شما را در هنگام وفاتتان به شما صدقه داده است تا بدین وسیله بر اعمال شما بیفزاید.
و این فرصت اضافه است برای اینکه انسان در کسب و تحصیل عمل صالح و رحمت بیکران الهی و برکات او حتی پس از مرگ و رحلت از این دنیا و قطع شدن راه عمل بتواند داشته باشد.
