ثبات قدم و استقامت بر حق در زمان فتنه
ثبات قدم و استقامت بر حق در زمان فتنه
باسمه تعالی
مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی شیخ محمد یعقوبی (دام ظله) از مرتکب شدن نهی های معصومان (علیهم السلام) و سهل انگاری نسبت به دستورات مبارک آنان، پرهیز داد؛ زیرا نتیجه این کار، گذشتن از حدود الهی و افتادن در گناهان نابخشودنی است.
ایشان در اثنای سخنان شان در جمع اساتید و فارغ التحصیلان دوره دبیرستان که به دوره های تقویتی در مرکز مدرّس در کربلا مقدس ملحق شده بودند در دفتر معظم له در نجف اشرف جمع شده و با معظم له دیدار کردند، ایشان در این بین بیان کردند: ائمه معصومین (علیهم السلام) از طریق روایاتی که اصحاب گرامیشان نقل نموده اند، شیعیان خود را در زمان غیبت کبری از شبهات و فتنه هایی که به آن ها یورش می برد از آن جهت که سختی و پیچیدگی این فتنه ها با گذشت زمان زیاد می شود، هشدار دادند، در حالی که امروزه وسائل شیطانی‌ای به جوده آمده که در زمان گذشته معروف نبود که در زمان حاضر به اوج خود رسیده است که به پستی و انحطاط بیشتر ما را می ترساند و آنگاه که از امام (علیه السلام) درباره چگونگی نجات یافتن و رهایی از این فتنه ها، پرسیده شد، حضرت دعای غریق [۱] را فرمودند و آن عبارت است از اینکه بگویی: یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی على دینک. خداوندا، ای رحمن و ای رحیم، تغییر دهنده دل ها دل ما را بر دین خود نگه بدار.
همچنین حضرت آیت الله العظمی یعقوبی (دام ظله) تأکید نمودند دعا در مدهب اهل بیت علیهم السلام، صرف کلماتی که انسان زبانش را به آن کلمات بچرخاند نیست (هرچند در همین کلمات، ثواب قرائت وجود دارد)، دعاء به مانند مدرسه گسترده ای است که ابعاد آن وسیع است که انسانها از سرچشمه آن، عقاید و باورهای راستین و علوم و معارف سودمند و اخلاق نیکو از آن استفاده می کند و سیراب می شود و از این جهت برای ما (از راه دعای غریق) آشکار می شود که نجات یافتن از شبهات و فتنه ها تمام نمی شود جز از راه مداومت بر آموزه ها و تعالیم دینی که از چشمه های زلال گرفته می شود که جدای از شعارها و ادعاها و فریاد ها است. چرا که این فریاد و شعار برای نیاز و اغراض دنیوی است که پس از رسیدن به آنها تمام می شود، خود آنها با قدم‌هایشان آن شعارها را لگدمال می کنند.
و همچنین ایشان به روایت دیگری که با روایت دعای غریق، در مضمون نزدیک به هم هستند، اشاره کرد و گویا آن روایت دیگر، روایت غریق را شرح و تبیین می نماید. آن زمان که راوی از امام علیه السلام پرسید: فدایت شوم چکار کنیم؟ فرمود: زمانی که این چنین بود پس به آن چه که در دست دارید تمسک جویید تا امر به نفع شما گردد و آن هم با تمسک به کشتی های نجاتی است که شما را از موج فتنه های طغیان گر رهایی می دهد. امیر المومنین علیه السلام فرمودند: (أیها الناس شقوا أمواج الفتن بسفن النجاه)[۲]. ای مردم امواج فتنه ها را با کشتی های نجات بشکافید.
و کشتی های نجات همان معصومان علیهم السلام در زمان حضور و نائبان به حق آن ها در زمان غیبت هستند و آن نائبان، همان مراجع تقلید هستند که عامل و مخلص بوده و به حقایق کارها و اشتباه های زمانه آگاه‌اند.
معظم له در پایان سخنان خود تأکید داشتند بر آنچه که در روایت دعای غریق از آن نهی شده، در حالیکه امام آن را نفرموده، هرچند آن جمله از حیث معنایی صحیح است اما نباید اضافه کرد چراکه از امام صادر نشده است. مانند افرادی که داستانها و روایاتی و کراماتی از اهل بیت علیهم السلام و مصائبی را می سازند -به گمان خود- بخاطر بزرگداشت ائمه علیهم السلام یا بخاطر گریاندن مردم، و به آنها نسبت می دهند یا عبادت هایی را ساخته یا می سازند و آن را شعائر می نامند، یا زیارتی را از نزد خود ساخته و یا قبور و مراقدی را بدون حجت شرعی می سازند و مانند آن، باید از این کارهای نهی شده پرهیز شود.
۱. شیخ صدوق رحمه الله علیه در کتاب اکمال الدین با سند خود از عبدالله بن سنان نقل کرده که می گوید امام صادق علیه السلام فرمودند: به زودی شبهه ای شما را فرا می گیرد که بدون پرچمی که دیده شود و امامی که هدایت‌گر باشد، باقی خواهید ماند. از آن نجات نمی یابد جز کسی که دعای غریق را بخواند. عرض کردم دعای غریق چگونه دعایی است؟ فرمودند اینکه بگویی: ای خداوند ای بخشنده و مهربان ای تغییر دهنده دلها، دل ما را بر دین خود نگه دار. عرض کردم ای تغییر دهنده دلها و دیده ها، دل ما را بر دین خود نگه دار؟ فرمودند: خداوند بلند مرتبه، تغییر دهنده دلها و دیده هاست اما تو همانگونه بگو که من می گویم: ای تغییر دهنده دلها، دل ما را بر دین خود نگه دار. بحار الأنوار: ۵۲/۱۴۹ ح ۷۳
۲. بحار الأنوار – جلد: ۲۸ صفحه ۲۳۳